Đèn đường bật sáng. Aïnh sáng màu vàng như bao nhiêu ngọn đèn đường khác...
Như tựa vào ban công, ngắm nhìn thị trấn vào đêm. Thị trấn khum khum, nhỏ như lòng bàn tay, bỗng sáng rực với muôn ánh đèn màu rực rỡ. Với Như, thị trấn này còn chứa đựng bao điều bí mật. Ngay sự tồn tại của nàng và ngôi nhà xinh xắn của vợ chồng nàng đã là một trong những điều bí mật đó.
Sau cái chết đột ngột của người chồng, Như rơi vào một trạng thái hết sức lạ lùng. Không buồn, không vui. Không đam mê, không tuyệt vọng. Như luôn tự hỏi: Hiếu - chồng nàng không yêu nàng trong suốt thời gian chung sống ư ? Nàng không biết chia sẻ mối nghi ngờ này cùng ai. Hiếu mất rồi, để lại nỗi trống vắng lớn trong tâm hồn nàng. Nguyệt, Hoa- hai cô bạn gái thân dù thương nàng nhưng không hiểu được nàng. Ban chiều, ra mộ chồng, Như nán lại đến chiều tối hầu mong tìm trong cõi hư vô lời giải đáp đang đè nặng lòng nàng. Sau khi bày ra mấy chén con, một chai rượu nếp hương, bì bò khô và hộp bánh nhỏ “Choco-Pie”..., các cô gái thắp hương xì xụp khấn vái một hồi lâu. Họ rót rượu, nhấm nháp và nói chuyện trước mộ Hiếu.
-“Mới đó mà gần hai năm. Nhanh quá phải không ?” Nguyệt lên tiếng trước.
-“Ờ, sống thì thấy lâu chớ chết thì thấy nhanh lắm !”. Hoa phụ hoạ.
-“Bà thấy nhanh không Như ?”
Chợt thấy Như có cái sự lạ, Nguyệt nháy mắt ra hiệu làm Hoa im bặt. Như đang nhìn thẳng bức ảnh của Hiếu tạc vào bia mộ, không nói một lời. Bao nhiêu lần cùng với Như ra mộ Hiếu là bấy nhiêu lần Hoa và Nguyệt chứng kiến thái độ lạ của Như. Đó là cái nhìn thẳng thắn, kiên quyết đối với người sống chứ không phải cái nhìn bao dung tha thứ với người đã chết. Như tránh cái nhìn ngạc nhiên của hai cô bạn thân rồi nàng cố chuyện trò kể những chuyện vui của Hiếu... Cả hai cô cười như nắc nẻ. “Không ai khổ tâm như mình”. Như tự nhủ. Sắp tới giờ về, Như bần thần một lúc rồi lấy cây bút lông viết sau bia mộ Hiếu, dòng chữ nổi rõ trên phiến đá hoa cương:” Anh còn nợ em một lời giải thích lớn đó nghe!”. Hai cô bạn kia tròn xoe mắt, lắc đầu chẳng hiểu gì...
Nhớ lại thái độ của hai cô bạn lúc ban chiều, Như mỉm cười một mình. Cười mà không vui. Có gì vui đâu, nàng đã thành một thiếu phụ goá chồng khi chưa đầy ba mươi. Bảy năm về trước, Như quyết định lấy Hiếu, cả gia đình nàng đã phản đối kịch liệt. Họ bảo lấy một người đàn ông từng có một đời vợ như thế, Như sẽ khổ suốt đời. Như gạt hết mọi ngăn cản để đến với Hiếu bằng tiếng gọi của trái tim. Vả lại Như tin rằng một người chồng hơn mình mười bốn tuổi sẽ bao dung, thương yêu và tôn trọng nàng. Anh sẽ là chỗ dựa tinh thần của đời nàng. Đôi uyên ương dành dụm xây được ngôi nhà nhỏ xinh đẹp. Chồng nàng có đôi bàn tay tài hoa và bộ óc thẩm mỹ đã biến ngôi nhà thành một thiên đường diễm lệ. Duy có một điều là họ vẫn chưa có con. Hình như một đôi lần trước khi Hiếu mất, khi đề cập đến chuyện có con, Như bắt gặp Hiếu thở dài...
...Đèn đường sáng hơn. Thứ ánh sáng vàng vọt, huyền bí xuyên qua căn phòng tạo những vệt sáng tối. Gợi cô đơn, trống vắng, trường liên tưởng miên man...
Có tiếng chim vọng từ nơi mơ hồ...
Có tiếng thầm thì của đêm...
Có người đàn bà là Như đang độc thoại với bóng đêm. Đã thành lệ, từ khi Hiếu mất Như không ăn cơm chiều, đứng lặng hàng giờ trước ban công ngắm nhìn phố thị lên đèn. Đây chính là thời khắc quan trọng của nàng sau một ngày làm việc. Trước kia, nàng và Hiếu vẫn thường ngồi trước ban công như thế. Anh thổi kèn ắcmônica cho nàng nghe. Đó là những ca khúc thời anh còn là một chiến sĩ bộ đội biên phòng trấn giữ đồn 619 ở biên giới Tây Nam. Có khi họ chẳng nói gì nhiều. Mà Hiếu có chịu nói gì đâu. Anh sống lẳng lặng. Làm việc im lặng. Yêu thương cũng im lặng. Ngày họ tỏ tình với nhau, anh chỉ nói bằng ngôn ngữ đôi mắt, cầm lấy đôi bàn tay run rẩy của Như. Rồi họ thành vợ thành chồng. Cái cách anh ân ái với vợ cũng thật lạ. Ngoại trừ những khi anh ho khục khặc vì di chứng của trận cảm cúm còn để lại, chẳng bao giờ thấy anh nói gì. Mà Như muốn nghe anh nói dù chỉ một lời biểu hiện của yêu thương. Có lần Như hỏi:
-” Nè, ông xã đi công tác suốt. Có nhớ người ta không ?”.
-“Nhớ sao không nhớ !”. Chồng Như trả lời.
-“ Có thấy ông xã nói gì đâu ?”.
-“Cần gì phải nói mới là nhớ !”.
Như im lặng và chấp nhận. Có thể đó là cái cách yêu thương của chồng Như. Nhưng Như là đàn bà . Phàm đã là đàn bà trên thế giới này ai mà không muốn được nghe chồng âu yếm, yêu thương. Chồng Như là chuyên viên thiết kế xây dựng, hết việc ở cơ quan về nhà lại chúi mũi vào màn hình vi tính, tính toán đo đạc, chữa bản vẽ rồi lại ra đi...Như làm kế toán sổ sách cho một công ty trách nhiệm hữu hạn tư nhân nên cũng bận suốt ngày. Vậy mà“cuộc sống không lời” ấy vẫn gắn kết họ chừng ấy năm. Cho đến khi... chồng Như đột ngột qua đời vì cơn nhồi máu cơ tim. Âúy là lần họp lớp 12C1 của anh sau hai mươi năm ra trường. Như cũng có tham dự. Chẳng phải do vui được gặp lại bạn bè thời phổ thông mà anh quá chén hay không ? Sau khi lo ma chay, hậu sự cho anh, Như hụt hẫng đến cả tháng trời. Chuyện buồn nào rồi cũng có thể nguôi ngoai theo thời gian. Vì dù sao Như vẫn phải tiếp tục sống, tiếp tục làm việc...
Sau đó ít lâu, một lần sắp xếp lại tủ sách, Như tìm thấy một cuốn sổ nhàu cũ. Đó là những dòng nhật ký đầy yêu thương mà chồng nàng dành cho một phụ nữ khác: Điệp - vợ cũ của anh. Có cả nhớ thương, những ái ân trong tưởng tượng... Như sững sờ. Nàng lờ mờ hiểu được người vợ cũ có ý nghĩa với anh như thế nào ? Vậy là anh không yêu nàng ?. Nàng đau khổ và giận dữ. Giận dữ với cả chính mình. Nàng còn tìm thấy một thùng quà nhỏ được bao bọc bằng giấy hoa cẩn thận. Như run run mở hộp quà một cách chậm chạp. Một bức tượng đôi nam nữ bán thân kèm theo mảnh giấy nhỏ:”Tặng Quỳnh Như”. Đây là món quà bất ngờ vì chồng nàng tặng không phải nhân dịp kỷ niệm ngày cưới hay sinh nhật của nàng. Nhưng anh đã không còn nữa, món quà đối với nàng cũng có ý nghĩa gì đâu. Nhất là khi mà anh không yêu nàng! Nàng thờ ơ để bức tượng ở trên bàn...
Như bước vào phòng. Bây giờ thì bức tượng ấy vẫn còn nguyên ở đó. Nó như một dấu hỏi lớn tác động vào tâm thức của nàng, dày vò nàng ngày cũng như đêm.
...Đèn đường vẫn sáng. Thứ ánh sáng sẫm màu vàng đặc, xuyên qua căn phòng tạo những vệt sáng tối. Mọi vật trong phòng đều được nhuộm vàng trừ bức tượng bán thân bằng than đá đen tuyền. Và ánh sáng đèn từ bên trên bức tượng chảy xuống in hình bóng nó, nằm nổi trôi trên thềm...
* *
*
Có một đêm...
Đèn đường không sáng nữa. Trên ti vi, cô phát thanh viên của trang thời sự địa phương thông báo có sự cố của lưới điện trong khu vực. Vậy là không có thứ ánh sáng màu vàng sẫm xuyên qua căn phòng gợi những vệt sáng tối. Không có tiếng chim vọng từ nơi mơ hồ.
Và Như cũng không đứng ngoài ban công ngắm nhìn phố thị như mọi khi nữa. Nàng bật đèn nê-ông. Thứ ánh sáng trắng nhợt nhạt phản chiếu khắp gian phòng, dội lại trong hồn Như một nỗi buồn khó tả. Nàng đang sắp xếp mọi thứ để giao căn nhà này cho người chủ mới. Phải bán căn nhà này, Như thấy tiếc. Nhưng nàng không có con với Hiếu. Việc giữ một căn nhà như thế cho riêng một người thiếu phụ còn quá trẻ là điều không thể được. Mẹ chồng gợi ý xa xôi... Đứa em chồng không ngần ngại gì đặt thẳng vấn đề:
-”Anh Hiếu để lại cho chị một căn nhà rộng quá hả chị Như ? Chỉ tiếc không có ai thừa tự, cúng giỗ ảnh. Hay là chị bán nhà đi về ở với mẹ cho vui ?”.
Lời nói của cô em chồng như một nhát dao đâm vào tim nàng...Thật sự Như dự định chờ mãn tang chồng, nàng sẽ bán căn nhà trang trải mọi thứ, chuyển công tác về huyện K., để lại một khoản tiền nhỏ dưỡng già cho mẹ chồng. Giờ đây, mọi thứ đối với Như không còn ý nghĩa gì nữa. Nàng như cỗ máy của thời gian. Cỗ máy ấy rệu rã vì đời sống tinh thần nàng chưa được giải toả. Nàng đau khổ vì nghĩ rằng chồng nàng không yêu nàng. Sắp xếp xong mọi thứ, Như lưỡng lự xem mình có còn quên điều gì không ? Nàng lướt qua giá sách phía bên trên. À, lại quên mất, còn bức tượng bán thân đen tuyền-quà tặng của Hiếu mua tận Quảng Ninh trước khi anh mất ba tháng ... Như bắt ghế trèo lên, với tay kệ sách trên cùng đỡ lấy bức tượng xuống. Nàng lau sạch bụi, bức tượng ánh lên vẻ đẹp lung linh: Một đôi tình nhân nửa người,cả khuôn mặt cũng bị cắt ngang chỉ nhìn thấy từ mắt trở xuống. Nửa người đàn ông làm bằng chất liệu than đá ánh kim, những nhát cắt gồ ghề nhưng mạnh mẽ. Nửa người thiếu nữ làm bằng chất liệu than đá đen bóng tuyệt đẹp với nét môi và chiếc cằm mềm mại. Nửa người đàn ông xoay người áp vào mặt nửa người thiếu nữ đang e lệ nép sát mái tóc của mình vào anh ta. Không chủ ý điêu khắc đôi mắt. Thiếu hẳn vầng trán mà bức tượng rất có hồn. Đó là tình yêu thương, tin cậy của một đôi tình nhân được toại nguyện...Ừ, phải rồi, mình và Hiếu có được toại nguyện đâu !. Như lẩm bẩm một mình...
Bỗng điện vụt tắt. Lại sự cố gì nữa đây. Như lụi cụi, mò mẫm tìm chiếc quẹt ga châm nến. Aïnh sáng ngọn nến ban đầu còn loè nhoè sau tỏ dần. Mọi vật trong căn phòng đều mờ mờ trừ bức tượng bán thân phản chiếu thứ ánh sáng lạ soi rõ cả bóng hình của Như. Như mân mê bức tượng hồi lâu rồi linh tính mách bảo có cái gì cồm cộm phía dưới bức tượng. Nàng xoay bức tượng và tìm thấy chiếc ngăn kéo nhỏ được giấu khéo léo. Có một mảnh giấy gấp tư. Một bức thư với những dòng chữ quen thuộc của Hiếu hiện ra...
“Quỳnh Như em thương! Phải viết thế này thật xấu hổ cho anh. Những ngày này ở Quảng Ninh, anh nghĩ nhiều về em. Rất sợ em buồn nhưng rồi anh quyết định sẽ nói lên sự thật có thể em đã biết nhưng chưa được đầy đủ. Em còn nhớ anh đã kể những lần bọn anh trinh sát bảo vệ đồn 619 ở biên giới Tây Nam không ? Một lần tốp trinh sát của anh dẫm phải mìn của bọn địch.Thái hy sinh ngay tại chỗ còn Thìn bị mìn nghiến đứt đôi chân. Anh may mắn hơn chỉ bị xây xát nhẹ nhưng một mảnh đạn nhỏ đâm ngang đùi trái... Mãi sau này anh mới được biết là mình không thể có con . Bức tượng này tượng trưng cho tình yêu thương của anh dành cho em. Hãy tha thứ cho anh vì đã lôi cuốn em vào một cuộc đời đầy bất trắc. Và vì anh không mang đến cho em niềm vui được làm mẹ. Anh rất yêu em.
Hi?u “
Thế là đã rõ. Quỳnh Như oà khóc. Khóc như thể chưa bao giờ được khóc. Và rồi có tiếng gọi mơ hồ từ phía sau lưng. Nàng nín bặt. Một tiếng gõ cửa phòng thôi. Thật khẽ . Như quay phắt người lại...Nàng ào ra đón bắt bóng hình của chồng nơi chiếc màn đung đưa ở ô cửa sổ nhưng đó chỉ là ảo ảnh. Không còn gì. Không còn gì nữa... Chỉ còn lại bóng ngọn nến lung linh trên nền tường. Có cả bóng của bức tượng bán thân. Hình như nửa người đàn ông của bức tượng đang chuyển động, khẽ mấp máy môi. Nàng chạy tới, hai tay ôm trọn bức tượng bán thân. Nó nóng hổi, từ khoé mắt sâu thẳm của nửa người đàn ông rỉ ra giọt nước đen quánh như hắc ín nóng bỏng trên đôi tay run rẩy của nàng. Quá bất ngờ, nàng buông tay. Bức tượng đen bằng than đá vỡ vụn ra thành nhiều thỏi lô nhô dưới chân nàng!
Ngoài kia, đèn đường đã lại bật sáng. Thứ ánh sáng màu vàng như bao nhiêu ngọn đèn đường khác...
